سطوح تحصیلی

کانادا از نظر سطح و کیفیت آموزش برای دانشجویان بین‌المللی در میان کشورهای برتر جهان قرار دارد. برای اینکه بدانید کدام برنامه برای شما مناسب است، ابتدا باید سطوح تحصیلی کانادا را بشناسید.

آموزش ابتدایی و متوسطه (Elementary & Secondary)

همه کودکان در کانادا طبق قانون ملزم به حضور در مدرسه هستند. مدرسه برای کودکان از سن پنج یا شش سالگی شروع می‌شود و حداقل تا سن 16 سالگی ادامه می‌یابد. سیستم تحصیلی برای کودکان کانادایی از مدارس ابتدایی شروع می‌شود و تا مدارس متوسطه (دبیرستان) ادامه می‌یابد.

این سیستم از دوازده مرحله (سال تحصیلی) تشکیل شده است. هنگامی که فردی کلاس 12 را به پایان می‌رساند، دیپلم دبیرستان خود را دریافت می‌کند و واجد شرایط تحصیل در مقاطع پس از متوسطه (کالج و دانشگاه) می‌شود.

در سیستم تحصیلی کانادا، مدارس خصوصی و دولتی وجود دارند. مدارس خصوصی در ازای ارایه خدمات ویژه‌ی آموزشی و برنامه‌های تخصصی خارج از برنامه‌های رایج آموزشی و نیز در دسترس قرار دادن منابع تخصصی، از دانش‌آموزان شهریه سالانه دریافت می‌کنند. از طرف دیگر، بودجه‌ی مدارس دولتی به‌طور کامل توسط دولت کانادا تامین می‌شود و برنامه‌های درسی دستوری دولت به دانش‌آموزان ارایه می‌شود.

دانش‌آموزان کانادایی تنها زمانی واجد شرایط تحصیل در کالج یا دانشگاه هستند که دیپلم دبیرستان خود را دریافت کرده باشند. اگر یک تبعه خارجی مایل به تحصیل در کالج یا دانشگاه در کانادا است، باید نشان دهد که دارای مدرک رسمی دیپلم دبیرستان است.

انواع آموزش پس از متوسطه (Post-Secondary)

هر برنامه‌ی آموزشی که در سطح بالاتر از کلاس دوازدهم متوسطه برگزار شود، آموزش پس از متوسطه محسوب می‌شود. انواع مختلفی از آموزش پس از متوسطه وجود دارد که هر کدام اهداف متفاوتی دارند.

دانشگاه

دانشگاه یک موسسه‌ی آموزشی پس از مقطع متوسطه می‌باشد که مجاز به اعطای مدرک است. تمام دانشگاه‌ها دوره‌های تحصیلی مقطع لیسانس را ارائه می‌دهند و بسیاری از آنها نیز دارای دوره‌های آموزشی مقطع کارشناسی ارشد و دکترا نیز می‌باشند.

دانشکده (کالج)

کالج یک مؤسسه‌ی آموزشی پس از دوره‌ی متوسطه است که نمی‌تواند مدرک رسمی دانشگاهی اعطا کند، هرچند استثناهایی نیز در این مورد وجود دارد. در عوض، آنها معمولا برنامه‌هایی را ارائه می‌دهند که منجر به گواهی‌نامه و یا مدرک تخصصی (فنی – حرفه‌ای) می‌شود.

به‌طور کلی، برنامه‌های کالج در مقایسه با دانشگاه‌ها مستقیماً شغل‌محور هستند. دانشجوی کالج ممکن است دوره‌های آموزشی کارهای عملی را در یک رشته‌ی فنی و مهارتی مشخص مانند طراحی گرافیک یا آشپزی بگذراند. معمولا کالج‌ها دوره‌هایی برای بهبود مهارت‌ها و افزایش قابلیت استخدام افراد برگزار می‌کنند، مانند آموزش زبان انگلیسی.

  همچنین، بسیاری از کالج‌ها برنامه‌های آموزشی و کارآموزی در مشاغل تخصصی و حرفه‌ای مانند نجاری یا جوشکاری دارند.

مدرسه (آموزشگاه) بازرگانی/ کارآموزی

انجام امور بازرگانی و تجاری، به‌عنوان یک تخصص شناخته می‌شود و به‌همین دلیل به آموزش رسمی و کاربردی نیاز دارد. یک تاجر ماهر و کارآفرین نیاز ضروری به مدرک لیسانس دانشگاهی ندارد، بلکه باید مهارت‌های عملی و توانایی خود را در آن زمینه‌ی تخصصی افزایش دهد.

بنابراین، آموزش در مشاغل معمولاً از طریق مدارس بازرگانی و موسسات فنی و حرفه‌ای انجام می‌شود، که اغلب شامل دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت و کارآموزی می‌باشند. این دوره‌ها معمولا در کالج‌ها یا مدارس حرفه‌ای وجود ندارند.

در این دوره‌ها پس از طی کردن مراحل آموزشی و مهارتی در محیط آموزشگاه، ممکن است برای آنها یک دوره‌ی کارآموزی در نظر گرفته شود که دانشجویان از نزدیک با محیط حرفه‌ای کار آشنا شوند. به‌عنوان یک کارآموز، دانشجو از نزدیک با یک شرکت موفق در زمینه‌ی تخصصی خود همکاری می‌کند تا مهارت‌های خود را در تجارت بهبود ببخشد.

هنرستان فنی حرفه‌ای

یک مدرسه‌ی حرفه‌ای ممکن است برنامه‌های آموزشی در سطح متوسطه یا پس از متوسطه داشته باشد، بنابراین برای حضور در مدرسه‌ی حرفه‌ای همیشه داشتن دیپلم دبیرستان ضروری نیست.

در هنرستان‌های حرفه‌ای، مهارت‌های فنی مورد نیاز برای انجام یک شغل خاص، به مخاطبان آموزش داده می‌شود. این برنامه‌های آموزشی و مهارتی، مخاطبان را برای ورود مستقیم به بازار کار به‌عنوان نیروی کار حرفه‌ای، چه در مشاغل مهارتی و تخصصی و چه در مشاغل کم مهارت، آماده می‌کند.

نکته مهم: وقعیت این است که تعاریف و مقررات متفاوتی برای انواع مختلف موسسه‌های آموزشی به خصوص پس از مقطع متوسطه وجود دارد. یک کالج ممکن است به یک نوع مدرسه در کانادا گفته شود اما در فرانسه به چیزی متفاوت اشاره داشته باشد. همچنین، گاهی اوقات این موسسات آموزشی با هم همپوشانی دارند، ممکن است کالج‌هایی در ارتباط مستقیم با دانشگاه‌ها باشند و بتوانند مدرک رسمی دانشگاهی اعطاء کنند و یا مدارس بازرگانی در داخل کالج‌ها وجود داشته و فعالیت‌های خاص خود را داشته باشد.

مدرک کاردانی (Associate Degree) در کانادا چیست؟

در برخی کشورها، مدرک کاردانی را یک نوع مدرک کارشناسی می‌دانند، با این تفاوت که دو سال طول می‌کشد و توسط یک کالج یا دانشگاه پس از اتمام دوره‌ی تحصیلی، اعطاء می‌شود.

تنها استانی در کانادا که مدارک کاردانی را ارائه می‌کند، استان بریتیش کلمبیا است. جایی که دانشجو می‌تواند یک دوره‌ی کاردانی دو ساله را به پایان برساند و این اجازه را خواهد داشت تا از سال سوم تحصیلی در مقطع کارشناسی وارد دوره‌ی رسمی کارشناسی شود.

در خارج از استان بریتیش کلمبیا، مدرک کاردانی در دسترس نیست، اگرچه استان‌های دیگر گواهی‌نامه‌ها و مدارک یک و دو ساله ارائه می‌دهند که گاهی اوقات می‌توانند به برنامه‌های لیسانس منتقل شوند.

دانستن تفاوت انواع دوره‌های کارشناسی (Undergraduate) در مقابل کارشناسی ارشد (Graduate)

یک دانشگاه، ممکن است چندین مقطع مختلف آموزشی را ارایه نماید. مانند دوره‌های کارشناسی و دوره‌های کارشناسی ارشد.

مقطع کارشناسی شامل یک برنامه‌ی تحصیلی عمومی‌تر است که بر یک رشته‌ی خاص متمرکز است اما لزوماً روی یک موضوع خاص کار نمی‌کند. در مقابل، مقطع کارشناسی ارشد یا دکترا به‌عنوان تحصیلات تکمیلی در نظر گرفته می‌شوند. برنامه‌های تحصیلات تکمیلی معمولاً برنامه‌های بسیار کوچک‌تر و بسیار تخصصی هستند و بر تحقیق و پژوهش تأکید دارند.

دانستن تفاوت گواهی‌نامه (Certificate) در مقابل دیپلم (Diploma)

تفاوت بین دیپلم و گواهی‌نامه در مدت زمان برگزاری دوره است. هر دوی این سطوح آموزشی به دانشجویان آموزش‌هایی را برای ورود مستقیم به یک شغل خاص ارائه می‌دهند. یک گواهی‌نامه، معمولاً به یک سال تحصیل تمام‌وقت در یک کالج یا یک مؤسسه‌ی فنی و حرفه‌ای نیاز دارد درحالی‌که یک دیپلم معمولاً به دو سال تحصیل تمام‌وقت در همان نوع از مؤسسه نیاز دارد.

لازم به ذکر است، برخی از موسسات آموزشی مدرک دیپلم پیشرفته ارائه می‌دهند که نیازمند تکمیل حداقل سه سال تحصیل تمام‌وقت است.

سطوح آموزش در کبک

در هر استان کانادا به جز کبک، مدارس ابتدایی و متوسطه از سیستم دوازده کلاسی تشکیل شده‌اند. پس از اتمام کلاس دوازدهم، دانش‌آموز از دبیرستان فارغ‌التحصیل شده و دیپلم دبیرستان می‌گیرد. تنها پس از اتمام دبیرستان، آنها واجد شرایط تحصیل پس از متوسطه خواهند بود. سیستم آموزشی کبک به شیوه‌ای متفاوت عمل می‌کند.

در کبک، مدارس ابتدایی و متوسطه فقط از یازده کلاس تشکیل شده‌اند. هنگامی که فردی کلاس یازدهم را به پایان می‌رساند، گواهی‌نامه دبیرستان خود را دریافت می‌کند. با این حال، کبک دارای سطح دیگری از تحصیلات بین دوره‌های دبیرستان و دوره‌های دانشگاهی است.

 این سطح از آموزش (Collège d’enseignement Général et Professionnel) CEGEP نامیده می‌شود. CEGEP‌ ها موسسات آموزشی هستند که در آنها دانش‌آموزان، یک برنامه‌ی تخصصی را انتخاب کرده و پس از طی دوره‌ی آموزشی، دیپلم دانشگاهی (DEC) اخذ می‌نمایند.

در سیستم CEGEP دو نوع برنامه وجود دارد:

• دوره پیش دانشگاهی: این برنامه‌ها دو ساله و با هدف آماده‌سازی دانش‌آموزان برای ادامه‌ی تحصیل در دانشگاه می‌باشند.
• فنی: این برنامه‌ها سه ساله و با هدف آماده‌سازی دانش‌آموزان برای ورود فوری به بازار کار به‌عنوان نیروی ماهر می‌باشند.

دانش‌آموزان در کبک، فقط پس از اتمام برنامه CEGEP واجد شرایط برای ثبت‌نام در رشته‌های دانشگاهی در مقطع کارشناسی خواهند بود. با این حال، باید توجه داشت که برای دانشجویان کبک، اخذ مدرک لیسانس معمولاً سه سال طول خواهد کشید، در حالی‌که بقیه‌ی کانادا برای دریافت مدرک لیسانس به چهار سال تحصیل تمام‌وقت نیاز دارند.